دلایل عمده سیاه شدن طلا و راه های مختلف تمیز کردن آن

کدر و سیاه شدن طلا، به دلیل خورده شدن تدریجی رنگ سطح طلا به وجود می آید که اصطلاحا به آن “پوسته سیاه” می گویند.

طلا از جمله فلزاتی است که در برابر انواع مختلف مواد شیمیایی، واکنش بسیار کمی از خود نشان می دهد که همین امر موجب بالا بودن ارزش و قیمت طلا می باشد.
طلای خالص به راحتی با اکسیژن هوا ترکیب نمی شود و به همین دلیل به مدت طولانی می توانذ درخشش خود را حفظ نموده و سیاه نمی شود.

دلایل سیاه شدن طلا

سیاه شدن طلا، بستگی به مقدار عیار آن دارد.
طلای خالص ۲۴ عیار بسیار نرم است و همین امر باعث می شود که نتوان با آن جواهرات و مصنوعات زینتی ساخت و به همین دلیل آن را در قالب شمش های طلا عرضه می کنند.
برای رفع این مشکل، آن را با فلزهای دیگری مانند نقره، مس، پلاتین و یا نیکل ترکیب می کنند تا بتوانند با استحکام بخشی بیشتر به آن، جواهرات زیبا را خلق کنند.

ولی دلایلی مانند پایین بودن کیفیت فلز مس و یا بیشتر بودن مقدار آن به نسبت طلا، از درصد خلوص طلای مصرفی کم شده و به دلیل ترکیب این فلزها با اکسیژن هوا، رطوبت و سولفور، واکنش شیمیایی نشان داده و منجر به کدر و سیاه شدن طلا بعد از مدتی می شود.
البته وجود مس و یا نقره در زیورآلات ۱۸ عیار، از ارزش و عیار طلای مصرفی کم نمی کند.

برای مثال ممکن است که انگشتر و یا دستبندی که استفاده می کنید، در فصل تابستان که هوا گرم تر از بقیه فصل های سال است و بدن بیشتر از همیشه عرق می کند، شاهد سیاه شدن مصنوع تزئینی خود باشید.
این امر به دلیل نمک موجود در عرق بدن و ترکیب آن با مس موجود در طلا است که با هم واکنش نشان داده و ردی سیاه و یا سبز رنگ را از حود بر روی پوست برجای می گذارد.

از دلایل دیگر سیاه شدن طلا، آبکاری آن است.
به این معنا که همیشه بهد از ساخت مصنوع مورد نظر، برای درخشان و براق ساختن آن، با یک لایه طلا و یا رودیوم روی آن را آبکاری می کنند. ولی اگر کیفیت آن مرغوب نباشد، بعد از مدتی شاهد سیاه شدن مصنوع هستیم.
برای برطرف کردن سیاهی مصنوع هم تنها راه این است که دوباره آن را آبکاری کنیم تا جلای خود را مثل روز اول به دست آورد.

روش های تمیز کردن طلا

همانطور که گفتیم، به دلیل وجود فلزاتی مانند نقره، مس، پلاتین و یا نیکل در طلای مصرفی، این فلزات با اکسیژن هوا، رطوبت و سولفور واکنش شیمیایی نشان داده و بعد از مدتی باعث سیاه و کدر شدن آن می شود.

۲ روش خانگی برای تمیز کردن طلا وجود دارد که می توانید به راحتی آن را تمیز نموده تا جلوه ای مانند روز اول داشته باشد.

۱- تمیز کردن طلا به وسیله آمونیاک

در درون یک ظرف شیشه ای، یک پیمانه (۲۵۰ میلی لیتر) آب ولرم ریخته و سپس یک قاشق چایخوری (۵ میلی لیتر) مایع ظرفشویی به آن اضافه کنید.
سپس نصف قاشق چایخوری (۵ میلی لیتر) آمونیاک را به آن اضافه کرده و محلول را با استفاده از یک اسفنج به هم بزنید.
(این نکته را به خاطر داشته باشید که به دلیل بوی بسیار تند آمونیاک، بهتر است که این کار را در یک فضای باز انجام داده و یا از ماسک استفاده کنید.)
طلای مورد نظر را از بالای کاسه به آرامی درون محلول انداخته و پس از حدود ۱۰ ثانیه به وسیله یک انبر آن را خارج نمایید.
به وسیله یک مسواک،قسمت هایی که کدر و یا سیاه شده اند را برس بکشید.
(در انجام این کار حتما از دستکش استفاده کنید تا به پوست دستان آسیبی وارد نشود.)
پس از برس کشیدن، طلای مورد نظر را به مدت ۳۰ تا ۴۵ ثانیه زیر آب سرد گرفته تا تمامی محلول آمونیاک و مایع ظرفشویی از روی سطح آن پاک شود. سپس با استفاده از یک دستمال نرم و یا حوله، آن را خشک نمایید.

۲- تمیز کردن طلا به وسیله جوش شیرین

دو پیمانه (۵۰۰ میلی لیتر) آب را در درون قابلمه ریخته، بر روی شعله گاز قرار دهید تا دمای آن به نقطه جوش برسد.
در داخل یک ظرف پیرکس نشکن، یک لایه فویل آلومینیوم قرار داده تا کاملا داخل ظرف را پوشش دهد و سپس لبه های آن را به بیرون ظرف برگردانید.
(توجه داشته باشد که سطح براق فویل آلومینیوم حتما باید به طرف بالا باشد.)
طلای سیاه و کدر شده را بر روی فویل درون پیرکس قرار داده و سپس حدود ۱ تا ۱.۵ قاشق غذاخوری جوش شیرین(حدودا ۱۵ تا ۲۰ گرم) را بر روی طلای سیاه شده بپاشید.
سپس حدود ۲ پیمانه آب جوش(۵۰۰ میلی لیتر) را درون ظرف پیرکس و بر روی آلومینیوم بریزید و بگذارید ۵ دقیقه به حال خود باقی بماند.
(به یاد داشته باشید که طلای سیاه و کدر شده باید کاملا در محلول قرار گیرد.)
در این حالت، ورقه آلومینیوم باعث می شود تا محلول جوش شیرین و آب داغ با هم واکنش شیمیایی نشان دهند.
بعد از سپری شدن مدت زمان ۵ دقیقه، طلا را با استفاده از انبر و یا چنگال، از محلول بیرون آورده و در زیر آب سرد بگیرید تا تمامی محلول از روی سطح آن پاک شود.
همچنین می توانید طلا را در درون یک کاسه آب سرد به مدت ۱ دقیقه قرار دهید تا از محلول پاک شود.
سپس طلای مورد نظر را با استفاده از یک دستمال بدون پرز و نرم حشک کنید.
(به یاد داشته باشید که پس از خشک کردن طلا، به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه آن را در معرض هوای آزاد قرار دهید تا به طور کامل خشک شده و اثری از رطوبت بر روی آن باقی نماند.)

*به این موضوع حتما توجه داشته باشید که این روش برای جواهراتی که با سنگ های قیمتی و یا نگین بر روی آن کار شده است، اصلا مناسب نیست و می تواند به استحکام و درخشش سنگ های جواهز آسیب جدی وارد نماید. برای اینگونه از جواهرات، حتما از یک جواهرساز کمک بخواهید.

این مقاله را هم بخوانید:
چگونه مناسب ترین سایز انگشتر را برای انگشتان خود انتخاب کنیم

روش های ساده مختلف برای جلوگیری از سیاه شدن طلا

زمانی که نمیخواهید از طلا و یا جواهرات خود استفاده کنید، آن ها را در درون یک دستمال نرم بدون پرز و یا یک جعبه مخصوص که فضای داخل آن با ساتن پوشانده شده است، قرار دهید.
در هنگام شنا کردن در استخر و یا دریا، از طلا استفاده نکنید و آن ها را در جایی امن قرار دهید.
طلای مصرفی خود را در معرض مواد شیمیایی قرار ندهید.
برای مثال زمان حمام کردن، شستن دست ها و صورت با مواد شیمیایی و یا ظرف شستن ظرف ها، از طلا استفاده نکنید.
به این نکته توجه کنید که در زمان زدن عطر و یا ادکلن، بر روی طلا اسپری نشود.